Dodatkowe wynagrodzenie roczne, znane powszechnie jako trzynastka, stanowi istotne wsparcie finansowe dla pracowników jednostek budżetowych. Chociaż jej przyznanie reguluje prawo, istnieją szczególne przypadki i wyjątki, które warto znać. Przyjrzyjmy się najważniejszym zasadom dotyczącym trzynastki za 2024 rok oraz sytuacjom, w których można ją otrzymać lub stracić.
Kto może otrzymać trzynastkę?
-
Trzynastka przysługuje pracownikom sfery budżetowej, którzy w 2024 roku przepracowali pełny rok kalendarzowy. Co istotne, osoby zatrudnione przez krótszy okres również mają szansę na to świadczenie, pod warunkiem, że łączny czas ich pracy wyniósł co najmniej 6 miesięcy – wyjaśnia portal Trybunalski.pl w dziale Praca Piotrków.
Dotyczy to wszystkich rodzajów umów oraz stanowisk, a okresy zatrudnienia nie muszą być następujące po sobie.
Jednak pewne grupy pracowników mogą otrzymać trzynastkę, nawet jeśli ich staż pracy w 2024 roku nie osiągnął wymaganego pułapu. Są to m.in.:
-
nauczyciele pracujący zgodnie z organizacją roku szkolnego,
-
pracownicy sezonowi zatrudnieni na co najmniej trzy miesiące,
-
osoby przechodzące na emeryturę, rentę lub świadczenie rehabilitacyjne,
-
pracownicy zwolnieni z powodu likwidacji zakładu pracy.
Jak oblicza się wysokość trzynastki?
Podstawą do obliczenia trzynastki jest 8,5% całkowitego wynagrodzenia uzyskanego przez pracownika w danym roku. W przypadku osób, które nie przepracowały pełnego roku, świadczenie jest naliczane proporcjonalnie do faktycznego czasu pracy. Ważne jest, że przy obliczeniach uwzględnia się jedynie wynagrodzenie za wykonaną pracę, pomijając jednorazowe premie czy wynagrodzenie za okresy chorobowe.
Przykład: Jeśli pracownik uzyskał w 2024 roku wynagrodzenie w wysokości 60 000 zł brutto, pełna trzynastka wyniesie 5100 zł brutto. W przypadku przepracowania jedynie połowy roku kwota ta zostanie proporcjonalnie zmniejszona do 2550 zł brutto.
Kiedy można spodziewać się wypłaty?
Standardowy termin wypłaty trzynastki za 2024 rok przypada na 31 marca 2025 roku. Istnieją jednak sytuacje, w których wypłata musi nastąpić wcześniej – na przykład w przypadku likwidacji zakładu pracy świadczenie powinno być wypłacone w dniu zakończenia stosunku pracy.
Podatek i składki ZUS
Trzynastka stanowi przychód podlegający opodatkowaniu oraz obciążony składkami ZUS. Data wypłaty decyduje o tym, do którego roku podatkowego zostanie zaliczona. Na przykład trzynastka wypłacona w styczniu 2025 roku będzie uwzględniona w dochodach nowego roku podatkowego.
Kto może stracić prawo do trzynastki?
Mimo spełnienia wymaganego czasu zatrudnienia pracownik może stracić prawo do trzynastki w kilku przypadkach, takich jak:
-
nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy przez więcej niż dwa dni,
-
pojawienie się w pracy w stanie nietrzeźwości,
-
otrzymanie kary dyscyplinarnej w postaci wydalenia z pracy,
-
rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.
Praktyczne wskazówki dla pracowników
Aby upewnić się, że otrzymasz trzynastkę, warto zadbać o:
-
prawidłowe dokumentowanie okresów zatrudnienia,
-
śledzenie terminów wypłaty świadczenia,
-
unikanie sytuacji mogących skutkować utratą prawa do wynagrodzenia dodatkowego.
Trzynastka za 2024 rok jest ważnym elementem wynagrodzenia dla pracowników sfery budżetowej, ale jej przyznanie zależy od spełnienia określonych warunków. Wyjątki, szczegółowe zasady obliczeń oraz możliwe ograniczenia sprawiają, że warto dokładnie zapoznać się z przepisami. Odpowiedzialne podejście do dokumentacji zatrudnienia i śledzenie terminów może zapobiec nieporozumieniom i zapewnić otrzymanie należnego świadczenia.
